Graag vertellen wij van Natuurlijk-Westland iets over de honingbijen.
Honingbijen leven als een volk in een sociale omgeving ook wel genoemd een bijenkolonie.
Ieder werkt in het belang van het volk, ieder offert zich op voor het volk, het volk beslist.
Hoezeer wij de bijtjes ook romantiseren, het is een meedogenloze wereld.
Het enige dat telt is het voortbestaan van het volk.
Werksters dat zijn onvruchtbare vrouwtjes, zij leven tijdens het seizoen ongeveer zes weken en letterlijk tot ze er dood bij neer vallen. De meeste werksters sterven buiten de kast, tijdens het ophalen van nectar en stuifmeel. Hoewel er dagelijks ruim 1500 bijen worden geboren en gemiddeld evenveel sterven, vindt de imker zelden dode bijen in de kast.
Zo nodig verdedigen de werksters het nest met hun angel, wat hen eveneens het leven kost.
De mannetjes, de darren, moeten enkel de koningin bevruchten. Maar daarbij verliezen ze hun geslachtsorgaan, dat achterblijft in de koningin: de dar sterft onmiddellijk na zijn “moment suprême”.
Verder hebben de darren een luxeleven, ze worden gevoed door de werksters en vliegen wat rond. Zij staan beschikbaar voor het geval dat… Het zijn gediplomeerde lamme goedzakken. Maar eind juli, begin augustus, als de aanvoer van stuifmeel en nectar daalt en er geen behoefte meer is aan nieuwe koninginnen, dan komt de afrekening.Zij zijn dan overbodige monden en worden niet meer gevoed. Eenmaal verzwakt worden de darren, die een stuk groter zijn dan de werksters, naar buiten gedreven waar hen de hongerdood wacht. Bij poging om terug te keren wordt hun toegang geweigerd. Onverbiddelijk. Dit gebeuren noemen we “de darrenslacht”.
De koningin
legt vlotjes 1500 eieren per dag, in verhouding tot haar gewicht een enorme prestatie. Daarbij vergeleken is een batterij-legkip een kneusje. Het hele voortbestaan van de kolonie, haar hele toekomst ligt dus geconcentreerd in dat ene individu, net zoals bij wespen en mieren.
Wanneer de koningin niet meer voldoet, volgens het volk, dan wordt zij simpelweg vervangen. Uit enkele van haar eitjes worden nieuwe koninginnen opgekweekt en voor de oude koningin is het einde carrière. Haar titel brengt geen privileges, het is werken of vertrekken. De benaming “Koningin” lijkt bijna sarcastisch.
Wanneer een kolonie overbevolkt raakt , worden eveneens nieuwe koninginnen opgekweekt en zal de oude vertrekken met een zwerm. Tenzij de ingrijpt. Buiten het zwermen verlaat de koningin haar bijenkast enkel tijdens haar bruidsvlucht. Op die reis copuleert ze wel vlotjes met 10 tot 15 darren. Het sperma slaat ze op in haar spermatheek en zal haar hele vijfjarige bestaan dienst doen.
De werksters in een bijenkolonie zijn dus halfzusters met tot 15 verschillende vaders.
Bijen zijn koudbloedig en verstijven beneden 10 C. Om hun nest te verwarmen trillen zij met hun borstspieren De vleugels worden dus losgekoppeld van de spieren en enkel met die trillende spieren verwarmen ze hun nest tot 35 C. Ze gebruiken die techniek ook om vijanden te doden: gewoon inballen en “koken”.Bijen werken gespecialiseerd.Er is een duidelijke taakverdeling volgens leeftijd en daarnaast zullen sommigen nooit de kast verlaten, of zich toeleggen op een enkele bloemsoort, terwijl anderen – de durvers- verkenner worden en zoeken naar nieuwe nectarbronnen.De locatie van die nieuwe voedselbron wordt doorgegeven via “dansjes”. Moet u eens proberen, ik kom kijken.
Er valt nog veel te ontdekken bij deze prachtige bijtjes. Ook de solitaire bijen en de hommels helpen bij de bestuiving van planten. Zij vliegen dikwijls wanneer de honingbij (nog) niet actief is. De honingbij verzet door zijn enorme aantallen wel een heel groot deel van het werk. Hen kunnen we gericht inzetten, wilde soorten uiteraard niet.
Persoonlijke aandacht